کد مطلب:43378 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:13

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

در تمام زندگي خواسته هايي داشتهام كه بر آمده نشده، مثل رفع اختلاف شديد پدر و مادر كه از كودكي بارها از خداوند خواستهام تمام شود، ولي چنين نشده است. حكمتش چيست؟!

عدم استجابت دعا، دلايل مختلفي دارد. يكي از آنها مخالف بودن با سنن تكوين و تشريع است و عامل ديگر آن است كه گاهي مورد دعا، نتيجه گناه و عدم انجام وظيفه ميباشد و يا شرايط و مقدمات اجابت دعا كه به عهده انسان گذاشته شده، فراهم نيامده است.

در فرض سؤال متأسفانه اين نكته ديده ميشود. مثلاً امر به معروف و نهي از منكر وظيفه عمومي است كه ترك آن عواقبي دارد. اگر كسي بخواهد با دعا از پيامدهاي آن جلوگيري كند، دعا مستجاب نخواهد شد. از اين رو در حديثي از رسول اكرم(ص) نقل شده است كه بايد امر به معروف و نهي از منكر كنيد وگرنه اشرار بر شما مسلّط خواهند شد. آن گاه نيكان دعا ميكنند و دعاهاي آنها مستجاب نخواهد شد.(1)

اختلاف پدر و مادرتان از مصاديق عنوان مذكور است، يعني مطلبي نيست كه با دعا حل گردد، بلكه خداوند راههاي طبيعي ديگري را پيش روي آنها گذاشته است. بايد از آنها استفاده كنند. تا به وظيفه الهي خود عمل ننمايند، به موفقيت نميرسند. پدر و مادر بايد بخواهند با تفاهم، اختلافاتشان را برطرف كنند.

نكته مهم ديگر آن است كه دعا نبايد جانشين فعاليت گردد. استاد مطهري ميگويد: دعا بايد واقعاً مظهر حاجت باشد. در موردي باشد كه انسان دسترسي به مطلوب ندارد. عاجز است، ناتوان است اما اگر خداوند كليد حاجتي را به دست انسان داده و او كفران نعمت ميكند و از بكار بردن آن كليد مضايقه دارد و از خدا ميخواهد دري را كه كليدش در دست دعا كننده است، به روي او باز كند و زحمت به كاربردن كليد را از دوش او بردارد، البته چنين دعايي قابل استجابت نيست.(2)

از اين رو امام صادق(ع) به چهار مورد اشاره ميكند كه دعا مستجاب نميشود: كسي كه در خانه نشسته و ميگويد: خدايا! مرا روزي ده، يا همسري كه او را اذيت نمايد و دعا كند مرا از دست او خلاص كن، يا اموالي داشته و بيهوده تلف كرده و ميگويد: خدايا! به من روزي ده، و يا مالي را بدون شاهد به ديگري قرض داده و او منكر ميشود.(3) البته به اين چند مورد منحصر نميشود، بلكه شامل همه مواردي است كه انسان تدبير لازم را به خرج نداده و كوتاهي كرده است و ميخواهد دعا را جانشين عمل قرار دهد، در حالي كه دعا مكمِّل و متمم عمل است، نه جانشين آن.

بر اين اساس، در رفع اختلاف پدر و مادر نميتوان تنها به دعا بسنده كرد، بلكه در كنار دعا، بايد از راهكارها و تجارب استفاده نمود، مثلاً پدر و مادر به يك مشاور و متخصص امور خانواده مراجعه كنند و موارد اختلاف را مطرح نمايند و قبل از آن واقعاً بخواهند مشكل خود را حل كنند.

اگر اين نياز در آنها نباشد و احساس درد نكنند، در پي درمان نخواهند بود. آيا واقعاً حل اختلاف را ميخواهند؟ آيا كاري براي آن انجام دادهاند؟ آيا از خود گذشتي و چشم پوشي داشتهاند؟ مقدمات و شرايط رفع اختلاف را فراهم كردهاند؟

در اين باره آن چه از شما بر ميآيد، گوشزد كردن و تذكر دادن است.

در عين حال كه وظيفه خود را به انجام ميرسانيد و آگاهي ميدهيد و شرايطي را كه به عهده شما است، آماده ميكنيد، ميتوانيد به درگاه خداوند دعا كنيد. اما اگر وظايفي كه بر عهده آنها است، انجام نميدهند و تذكرات شما مؤثر نيفتاد، خود را از صحنه نزاع و مشاجره خارج كنيد و به حاشيه امن پناه ببريد.

اگر حساس باشيد، خود را رنج ميدهيد و از انجام ديگر وظايف باز ميمانيد.

پي نوشتها:

1. بحارالانوار، ج 90، ص 378.

2. استاد مطهري، بيست گفتار، ص 295.

3. اصول كافي، ج 4، ص 275.